Udruženje Crnogoraca jugoistočne Srbije, uz pokroviteljstvo Uprave za dijasporu Crne Gore, u januaru 2021. godine realizuje projekat sanacije i rekonstrukcije spomenika serdar Jola Piletića na Starom groblju u Nišu. Predsjednik udruženja, Miloš Paović, ističe da je Upravni odbor odlučio da, prošle godine povodom 120 godina od smrti ovog čuvenog junaka, pokrene aktivnosti na sanaciji spomenika i time još jednom ukaže na veliki istorijski doprinos serdara Piletića.
Zavod za zaštitu spomenika kulture Niša nam je dostavio uslove za sanaciju i u toku je izrada Elaborata sanacionih radova. Nakon toga slijedi pribavljanje potrebnih dozvola, izbor izvođača i radovi na lokaciji. Nadamo se da će kompletna sanacija spomenika biti obavljena do proljeća. Zahvalni smo svim nadliježnim institucijama u Nišu na profesionalnom odnosu prema projektu i Upravi za dijasporu Crne Gore na odluci da podrži projekat.
Inače, serdar Jole Piletić je, pored svoje junačke ratne prošlosti i doprinosa razvoju Crne Gore u 19. vijeku, i svojevrsni simbol crnogorskih iseljenika u ovom području Srbije.
Preci većine Crnogoraca, koji danas žive na teritoriji jugoistočne Srbije, došli su u ove krajeve upravo u tom dvadesetogodišnjem periodu kad je on živio u Nišu. Bio je jedan od najpoštovanijih ljudi u tek oslobođenom gradu, a imao je i stalni termin za prijem na kraljevom niškom dvoru – kaže Paović.
Jole Piletić je rođen u Piperima, 1814. godine, a od svoje 12. godine, pa sve do 1878, učestvovao je u svim značajnijim bojevima za slobodu Crne Gore. Bio je nosilac najvećih ruskih, crnogorskih i srpskih odlikovanja, a u bici na Vučjem dolu
zarobio je Omer-pašu i svojim junaštvom značajno doprinjeo jednoj od najslavnijih pobjeda u Veljem ratu.
Pola vijeka radio je na izgradnji crnogorske države, pomažući crnogorskim vladarima iz dinastije Petrović: Njegošu, knjazu Danilu i knjazu Nikoli, s kojim je došao u sukob i 1879. godine, napustio Crnu Goru i odselio u Niš. Dobio je kuću u naselju Palilula, a pored njega su se tu nastanili i drugi viđeniji Crnogorci, te su Nišlije taj dio grada nazvali „Crnogorsko naselje“. Umro je 5. januara 1900. godine u Nišu, gdje je uz počasti i sahranjen. Njegova snaha Marija je kasnije na starom niškom groblju podigla spomenik svom slavnom svekru, svom suprugu, Jolevom sinu Miroslavu, i sebi.
Izvor: Udriuženje CG u RS
Foto: Facebook.com
