Obrazovanje na maternjem jeziku u pograničnoj opštini Dimitrovgrad, u kojoj većinu stanovništva čine pripadnici bugarske nacionalne manjine, ima dugu tradiciju.

 

Direktorka OŠ „Hristo Botev“, Katarina Simeonov kaže da su geografski položaj i istorijske okolnosti uticale na način ostvarivanja obrazovanja.

– Bilingvalnost sredine učinila je ljude ovog kraja otvorenim i spremnim na učenje i adaptaciju. Naše bogatstvo je poznavanje oba jezika, srpskog i bugarskog i nesmetana komunikacija sa ljudima sa obe strane granice.

 

Osnovno obrazovanje ima tradiciju od 150 godina, a pre dve godine,  1. septembra 2018., zahvaljujući pozitivnom mišljenju Zavoda za unapređivanje obrazovanja i vaspitanja i razumevanju Ministarstva prosvete, u Osnovnoj školi „Hristo Botev“ uveden je model dvojezične nastave na bugarskom i srpskom jeziku. Danas škola ima 447 učenika, raspoređenih u 27 odeljenja, od kojih su tri izdvojena u selima Željuša, Trnski Odorovci i Dragovita.  Na osnovu izjašnjavanja roditelja, po dva odeljenja u prvom i petom razredu u centralnoj školi su dvojezična, kao i po jedno odeljenje u drugom, trećem, šestom i sedmom razredu. Dvojezična su i odeljenja prvog razreda u Željuši i kombinovano odeljenje u selu Trnski Odorovci. Ukupno 142 učenika obrazuje se po ovom modelu.

 

Škola ima dobre prostorne i didaktičke uslove za rad, a nastavni kadar osposobljen je za izvođenje nastave na oba jezika i stalno se stručno usavršava u sferi opštih pitanja i metodike nastave. Očekujemo seminar u organizaciji Ministarstva prosvete o temi povećanja jezičkih kompetencija za nastavu na maternjem jeziku – kaže naša sagovornica.

 

Problema ima u snabdevanju udžbenika, jer je reč o niskotiražnim izdanjima pa povremeno izdavači nisu u mogućnosti da pokriju potrebe svih učenika za udžbenicima iz bugarskog jezika i na bugarskom jeziku:

 

– Teškoće prevazilazimo kroz projekte. Škola nekoliko godina realizuje projekte iz programa „Roden ezik i kultura zad granica“ Ministarstva obrazovanja i nauke Bugarske, kroz koji obezbeđujemo dodatne časove jezika za učenike koji to žele literaturu i edukativne softvere, pristupe elektronskim platformama za učenje, ali i nošnje i etno košulje, koje doprinose lepoti naših vannastavnih aktivnosti.

 

Značajnu podršku škola ima od lokalne samouprave u Dimitrovgradu i Nacionalnog saveta bugarske nacionalne manjine u Srbiji, tako da se sporadični problemi uspešno prevazilaze. Kolektiv OŠ „Hristo Botev“ jednodušan je u ostvarivanju misije škole, a to je negovanje dvojezičnosti i tradicije i kulture oba naroda, srpskog i bugarskog. Smatramo da je izuzetno važno da decu vaspitavamo u duhu multikulturalizma i poštovanja različitosti i da naši učenici po završetku osnovne škole jednako dobro poznaju oba jezika i spremni nastavljaju svoje dalje školovanje – kaže Katarina Simeonov.

 

U Gimnaziji „Sveti Kirilo i Metodije“ u Dimitrovgradu, ranije Caribrodu, koja ima tradiciju od oko 130 godina, od 2009. je počela da se izvodi i nastava na jeziku bugarske nacionalne manjine, koja je u ovoj opštini većina.

 

Gimnazija „Sveti Ćirilo i Metodije“, radi od 1891. godine. kroz njenu dugu istoriju, menjali su se nazivi škole, kao i profili za koje je škola obučavala učenike.

 

Od 2009. godine, u školi je počela da se izvodi i nastava na maternjem jeziku nacionalne manjine, odnosno bugarskom jeziku. Formirana su odeljenja smera gimnazija opšti tip i turističko-hotelijerski tehničar sa obrazovanjem na bugarskom jeziku. U novoj školskoj 2020/2021. godini, upisano je 230 učenika, raspoređenih u 15 odeljenja. Od toga, osam odeljenja su sa nastavom na bugarskom jeziku (po četiri gimnazijska i turističko-hotelijerska smera), dok je sedam sa nastavom na srpskom jeziku (četiri gimnazijska i tri smera turističko-hotelijerski tehničar).

 

Nastavu na bugarskom jeziku pohađa 109 učenika, dok 121 pohađa nastavu na srpskom jeziku.

 

– Bugarski jezik je obavezan u svim odeljenjima i ocena iz tog predmeta ulazi u prosek – kaže direktor Gimnazije Bratislav Stamenov.

 

Svi nastavnici su obučeni za izvođenje nastave na oba jezika i poseduju adekvatne sertifikate. Što se tiče udžbenika, školska biblioteka raspolaže sa određenim brojem na jeziku nacionalne manjine, koje je odobrilo Ministarstvo prosvete da mogu da se koriste u nastavi. To su uglavnom udžbenici iz opšteobrazovnih predmeta, kao što su fizika, hemija, biologija, istorija, geografija, a ima i deo udžbenika za profil turističko-hotelijerski tehničar.

 

U toku je prevođenje i štampanje ostalih udžbenika, koji su po programu srednjih škola u Republici Srbiji, s tim što je materijal isti, samo preveden na bugarski jezik.

 

S obzirom da je najveći broj učenika iz bugarske nacionalne manjine i da svoje dalje školovanje nastavljaju na visokoškolskim ustanovama u susednoj Bugarskoj, svakako da nastava na jeziku nacionalne manjine ima ogroman značaj za uspešan produžetak školovanja.

 

– Nastavnici se redovno usavršavaju na srpskom i na bugarskom jeziku, putem raznih program i projekata. S obzirom na novonastalu situaciju vezanu za pandemiju izazvanu korona virusom, trenutno je to obustavljeno. Lokalna samouprava svesrdno pomaže i uvek se nađe gimnaziji da pomogne po bilo kom pitanju. Kao i protekle godine i ove je Ministarstvo prosvete Bugarske delegiralo Donku Nikolov, koja pomaže nastavnicima u izradi planova, prevođenju nekih stručnih termina, pripremi raznih programa na jeziku nacionalne manjine, kod nas u Gimnaziji i u Osnovnoj školi „Hristo Botev“, jer u ovoj školi već drugu godinu zaredom imamo odeljenja gde se nastava izvodi dvojezično – kaže Stamenov.

 

 

Izvor: Danas

Foto: Alo