Da li ima pomaka u obrazovanju na manjinskim jezicima i u kojoj meri nadležni prihvataju primedbe predstavnika manjina neke su od tema o kojima su govorili učesnici okruglog stola “Sprovođenje manjinskog akcionog plana: Obrazovanje na manjinskim jezicima, školska 2017/2018 godina” održanog u četvrtak, 28. septembra. Okrugli sto je organizovao Centar za istraživanja migracija, uz podršku Fondacije za otvoreno društvo a u okviru projekta Minority News. Iz opravdanih razloga na okruglom stolu nisu bili prisutni predstavnici Ministarstva prosvete, nauke i tehnološkog razvoja, Kancelarije za ljudska i manjinska prava i Bošnjačkog nacionalnog vijeća.
Biljana Jović, direktorka programa, u uvodnom delu je konstatovala da su napravljeni veliki pomaci, ali da problema još uvek ima. Kako je navela, često su predstavnici manjina i civilnog društva samo saslušani od strane nadležnih, umesto da budu preduzeti konkretni koraci za rešenje problema. Nakon kratkog predstavljanja četvrtog izveštaja o sprovođenju Akcionog plana za manjine, podsetila je prisutne da su aneksi Memoranduma o izdavanju i štampanju udžbenika potpisivani sukcesivno od 2016. godine do kraja avgusta ove godine. Međutim, kako je u kasnijoj raspravi učesnika uočeno, kod pojedinih manjina potpisivanje aneksa još uvek nije dalo konkretne rezultate.
Nedostatak udžbenika i dece
U ime Nacionalnog saveta albanske nacionalne manjine govorio je Shukri Ymeri, koji je konstatovao da se u njihovoj zajednici beleže i uspesi i poteškoće. Po njegovim rečima Vlada RS i resorno ministarstvo imaju obavezu da obezbede udžbenike za sve nacionalne manjine koje žive na teritoriji Srbije, čime bi se izbegli kontinuirani problemi, koji se ne javljaju samo u albanskoj zajednici. Takođe je naveo da se problem javlja i u postojećim udžbenicima, a tiču se neadekvatnog prevoda sa srpskog na albanski jezik.
Ispred Nacionalnog saveta rusinske nacionalne manjine govorila je Melanija Rimar. Naglasila je da se redovna nastava na rusinskom jeziku odvija u tri osnovne škole, dok se u oko 30 škola izučava rusinski jezik sa elementima nacionalne kulture. Istakla je da za gimnazije ne postoji nijedan udžbenik, a sve veći problem predstavlja i nedostatak dece koja bi pohađala nastavu na rusinskom jeziku, odnosno predmet rusinski jezik kao izborni predmet.
Nedostatak dece zainteresovane za učenje maternjeg jezika nije problem u bunjevačkoj zajednici. Kako je naveo Mirko Bajić, svake godine se sve više učenika izjašnjava za izučavanje bunjevačkog govora sa elementima nacionalne kulture. „Ove godine se izjasnilo 460 učenika, međutim problem je što to nije izučavanje jezika, već govora sa elementima nacionalne kulture,“ rekao je Bajić i dodao da će Nacionalni savet bunjevačke nacionalne manjine do kraja godine pripremiti gramatiku i pravopis jezika, kako bi sledeće godine otpočeli pripremu za uvođenje bunjevačkog jezika sa elementima nacionalne kulture.
Ispred Romskog nacionalnog saveta govorio je Aleksandar Nedeljković, koji je rekao da Romi kao najbrojnija manjina nemaju nijedan udžbenik na svom jeziku. Takođe je naglasio da je na ovakvim skupovima neophodno prisustvo predstavnika resornog ministarstva kako bi im direktno bila postavljena pitanja. U vezi sa tim, direktorka projekta, Biljana Jović pozvala je prisutne da zajedno formulišu pitanja koja bi Centar uputio nadležnim institucijama, a kasnije objavio i pitanja i odgovore u biltenu Minority News, kako bi bili dostupni široj javnosti.
