Slovačke narodne svečanosti, pod nazivom „Zlatne niti iz venca slovačke kulture“, otvorio je 14. avgusta 2021. godine u Bačkom Petrovcu predsednik Pokrajinske vlade Igor Mirović poručivši da je reč o najznačajnijoj nacionalnoj, kulturnoj i duhovnoj manifestaciji Slovaka u Srbiji.
Od 2018. godine dan održavanja Slovačkih narodnih svečanosti Skupština AP Vojvodine, na predlog Pokrajinske vlade, proglasila za Dan slovačke nacionalne manjine, koji se svečano obeležava.
– Srbija i Slovačka imaju tradicionalno dobre i prijateljske odnose, u kojima je jedan od najvažnijih i najčvršćih mostova upravo slovačka manjina koja ovde živi. Pokrajinska vlada će i u budućnosti nastaviti da podržava programe obrazovanja na slovačkom – maternjem jeziku, oblast javnog informisanja kroz direktnu podršku medijima i redakcijama na slovačkom jeziku, kao i važne institucije za slovačku i celu našu zajednicu“, poručio je Mirović obraćajući se domaćinima i gostima u Slovačkom vojvođanskom pozorištu.
Predsednica Nacionalnog saveta slovačke nacionalne manjine Libuška Lakatošova rekla je da je i ovogodišnja manifestacija prilika da se učvrste kontakti i bliskost i da se ta veza zadrži kao poruka za buduće generacije. Zamenik predsednika Skupštine opštine Bački Petrovac Jan Šuljan poželeo je dobrodošlicu zvanicama poručivši da Slovačke narodne svečanosti predstavljaju život Slovaka u našoj zemlji i da doprinosi očuvanju tradicije, običaja i kulture.Svečanosti su prisustvovali i ministarka za ljudska i manjinska prava Gordana Čomić, ministar za brigu o porodici i demografiju Radomir Dmitrović, ambasador Slovačke u Srbiji Fedor Rosoha, predstavnici Kancelarije za Slovake u inostranstvu i druge zvanice.
Slovačke narodne svečanosti održane su po prvi put u Bačkom Petrovcu 28. augusta 1919. godine, kada se okupio veliki broj Slovaka iz raznih sredina i govorio o tome, koga poslati kao predstavnika Slovaka u Beograd u „Narodno predstavništvo“, kako uspešno pokrenuti slovačku srednju školu /Nižu gimnaziju u Petrovcu/, kako najjednostavnije doći do slovačkih knjiga za školarce i sl. Druga godina Svečanosti održanih 21 i 22. septembra 1920. godine protekla je u organizaciji „Sokolskog jedinstva“ da bi iz godine u godinu ova manifestacija dobila niz raznoraznih programa – počeli su da se organizuju susreti slovačkih učitelja, razna predavanja, da se izvode pozorišne predstave, da bi se kasnije pokrenulo organizovanje savetovanja zemljoradnika, te organizovanje sportskih aktivnosti u kojima su dominirale fudbalske utakmice. Za vreme desetih narodnih svečanosti /1928/ između ostalog bio je vrednovan i uspeh dotadašnjih deset manifestacija a tom prilikom učitelj i pisac Jan Čajak konstatovao je da Svečanosti bez sumnje predstavljaju najvažniji dogadjaj u životu slovačkog naroda, da govore u prilog nacionalnog pripadanja, o srdačnom osećaju zahvalnosti i o jakoj volji…Kako je rekao: „najbitnije je što se srećemo ovde iz raznih krajeva Jugoslavije, Amerike, Čehoslovačke“…
Iz godine u godinu Svečanosti su primale veći značaj, počele su posete učenika iz drugih slovačkih sredina /Kovačice/ koji su bili smešteni kod svojih vršnjaka u Petrovcu, prva akademska slikarka Zuska Medveđova održala je prvu samostalnu izložbu… U okviru Slovačkih narodnih svečanosti je 1932. god. održano konstitutivno zasedanje Matice slovačke u Jugoslaviji sa sedištem u Gimnaziji u Bačkom Petrovcu a na njenom čelu bio je dr Janko Buljik. Osnovni cilj ovog udruženja bilo je organizovanje raznih predavanja, kurseva za osobe koje će dalje raditi na „osvešćivanju“ naroda kao i osnivanje njenih odbora po raznim mestima. Za vreme II svetskog rata Svečanosti se nisu održavale a njihovo ponovno održavanje pokrenuto je 12. i 13. avgusta 1945 godine kao manifestacija Slovaka u svetlu ideje „za novu državu, za Tita, za demokratiju, za slovačku uzajamnost“. Svečanosti nakon rata dobijaju nove sadržaje, koji se odnose na posleratne teme a vidljiv je nedostatak kulturnih radnika koji, kako je zabeleženo „ili su zauzeti poslovima u nekim masovnim organizacijama ili su se vratili u staru domovinu“. Svečanosti nastavljaju da deluju u duhu bratstva i jedinstva, izgradnje odnosa sa svima koji žive na ovim prostorima.
U okviru 26. Slovačkih nsrodnih svečanosti održanih 06.- 08.avgusta 1949. godine otvoren je Muzej za koji su eksponati prikupljani putem rada kulturno-umetničkih društava. Svečanosti su uspele da se u ovom duhu održavaju do 1953. godine a poslednje godine karakterišu ih rasprave na teme izolovanosti intelektualaca u okviru savetovanja kulturnih i prosvetnih radnika, zatim predloga da se Svečanosti premeste u Kovačicu a prati ih i sve manji interes medija što je bila posledica aktuelne društveno-političke situacije. Nakon skoro četrdesetogodišnje pauze Slovačke narodne svečanosti su po drugi put obnovljene 1992. godine nakon što je obnovljen i rad Matice Slovačke 1990. godine.
Danas Slovačke narodne svečanosti predstavljaju važan kulturni ali i turistički događaj a njihovu organizaciju već nekoliko godina unazad potpisuju Opština Bački Petrovac, Matica Slovačka i Nacionalni savet slovačke nacionalne manjine. Ova centralna manifestacija Slovaka u Srbiji mesto je na kome se za tri dana mogu videti brojne izložbe, koncerti, pozorišne predstave i kulturno-umetnički programi na kojima je na najbolji način predstavljen kulturni život Slovaka u Srbiji.
Ujedno SNS su povod za raznorazna susretanja. Sa ciljem prezentovanja najznačajnijih dostignuća iz raznih oblasti, svake godine se u okviru SNS organizuje susret slovačkih studenata koji studiraju na domaćim univerzitetima ili u inostranstvu. Mogućnost da razmene iskustva u okviru SNS imaju i učitelji na Susretima slovačkih učitelja. Slovačke narodne svečanosti već tradicionalno okupljaju veliki broj posetioca, kako Slovaka iz naše zemlje tako i iz inostranstva, jednom rečju, sve one koji žele da upoznaju kulturu i tradiciju Slovaka na ovim prostorima.
Izvor: novosti.rs/slovackizavod.org.rs
Foto: Press služba Pokrajinske Vlade
